Akademik Veri Yönetim Sistemi
Benli H., Feyza Boyno F.(Yürütücü), Deniz M., Fikirmen M., Yılmaz N. G.
TÜBİTAK Projesi, 2024 - 2025
Projenin amacı, özellikle mor
renklere sahip olan ve atık bir madde olan mor soğan kabuğu (Alluim cepa L.), kiraz eriği ağacı
yaprağı (Prunus cerasifera), amerikan sarmaşığı yaprağı (Parthenocıssus Quınquefolıa L.) gibi atıkların sulu çözeltilerinin
güneşin zararlı UV ışınlarına karşı koruyuculuk kapasitelerinin tespit
edilmesidir. Atık maddeler olan bu bitkilerin UV koruyuculuk özelliğinin
belirlenmesi ile bunların kozmetik, ilaç, ileri teknolojili gıda maddelerinin
üretilmesinde sentetik UV korucu maddeler yerine alternatif, çevre dostu ve
sürdürülebilir bir doğal kaynağı ortaya çıkarmaktır. Bu maddelerin bu açıdan
incelenecek olması bu projenin özgün yönünü oluşturmaktadır. Bio-atık maddeler
olarak ta ifade edilebilen atıklar gölgede kurutulduktan sonra öğütücü ile
küçük parçalara ayrılacaktır. Elde edilen bu toz halindeki parçacıklar destile
su kullanılarak bitkinin yapısında bulunan ve suda çözünebilen aktif maddelerin
suya geçmesi sağlanacaktır. Bu işlem üç farklı pH ortamında (4, 7 ve 10) ve üç
farklı sıcaklıkta (25, 50 ve 100°C) gerçekleştirilecek. Hazırlanan bu
çözeltilerin ayrı ayrı UV visible spektrofotometre kullanılarak 320 ila 290 nm
aralığında ve her 5 nm de bir ölçüm alınarak elde edilen absorbans değerleri
tespit edilir. Tespit edilen bu absorbans değerleri ile güneş koruma faktörü
(GKF) hesaplanır. GKF insan vücudunu güneşin zararlı ışınlarına karşı koruma
düzeyinin bir göstergesi olarak ifade edilir. Günümüzde çok sayıda benzofeon
gibi sentetik güneş koruyucular vardır. Başta kozmetik sanayi olmak üzere gıda,
ilaç gibi diğer sanayi kuruluşları bu tür koruyucuları ürettikleri ürünlerinde
yoğun bir şekilde kullanmaktadırlar. Projenin başarı ile sonuçlanması durumunda
bitkisel bir kaynaktan elde edilen UV koruyucu maddelerin bahsi geçen sanayi
ürünlerinde kullanılma olanakları ortaya çıkmış olacaktır. Böylece atık bir
madde olan soğan kabuğu, kiraz ağacı yaprağı ve amerikan sarmaşığı yaprağı endüstriyel
bir ürün haline dönecek ve ülke ekonomisine katkı sağlarken, çevre dostu doğal
bir madde sentetik bir maddenin yerini almış olacaktır.