Seramik ve türevi malzemelere doğal boya uygulamaları


Creative Commons License

Türkarslan E., Kuşculu N. (Yürütücü), Şahankaya Polat E.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2021
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2022

Proje Özeti

Doğal boyalar, bitkiler, böcekler ve mineraller olmak üzere üç farklı kaynaktan elde edilmektedir. Özellikle bitkilerin kök, gövde ve yapraklarında çeşitli renklerde boyalar bulunmaktadır ve bitkisel boyalar daha çok tekstil materyallerinin boyanmasında, gıda, ilaç sanayiinde kullanılmaktadır. Seramik materyallerin renklendirilmesinde genellikle metal oksitler gibi inorganik kökenli boyalar, seramik boyalar yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Fakat organik pigmentler içeren bitkisel boya içerikli seramik malzemeler bulunmamaktadır. Bu yüzden, proje kapsamında temin edilecek porselen,kırmızı çamur içerisine ve beyaz bisküvi, seramik üzerine doğal bitki özütleri uygulanacaktır. Bitki özütleri hazırlarken macerasyon yöntemi, ultrasonik banyo ve soxhlet extraksiyon yöntemleri kullanılacaktır. Burada suda yada alkol gibi uçucu çözücülerdeki bitki özütlerinden ayrılan boyalar yüksek sıcaklıklara dayanıklı yağlar özellikle gliserinde çözülerek beyaz bisküvi üzerine uygulayarak kullanılacaktır. Fakat daha uçucu bezir yağı ile boya renk değiştirmeden boyama yapılmaya çalışılacaktır. Boyalı seramik materyaller 100-250 derecedeki kül fırınında 3,5,10,20 dakika gibi sürelerde tutularak en iyi fixe olduğu süre tespiti yapılacaktır. Ham seramiklerin yüzeylerine içlerine doğal boya uygulaması ile ilgili yapılmış çalışmalar olmaması projenin özgün değerini oluşturmaktadır. Proje sonucunda farklı bitkilerle, farklı renklerde ve kombinasyonlarında seramik, porselen vb doğal inorganik yüzeylerde parlak ve/ veya mat doğal boyalı seramik objeler yapılacaktır. Bundan sonra yapılacak doğal boyalı seramik, porselen obje eldesi çalışmaların da yoğun boya kullanılacağı için bu çalışmada en verimli boya eldesi yöntemide tespit edilmiş olacaktır.