Akademik Veri Yönetim Sistemi
Benli H. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Son yıllarda sentetik boyarmaddelerin yerine kullanılmak üzere bitkisel esaslı boyarmadde kaynaklarının
çeşitlendirilmesi üzerine bilim dünyasında çok yoğun çalışmalara rastlamak mümkündür. Yeni doğal
boyarmadde kaynağı arayışına örnek olabilecek bu çalışmada ise tarımsal bir atık madde olan Antep
fıstığı dış kabuklarının tekstil materyallerinin renklendirilmesinde doğal boyarmadde kaynağı olarak
kullanılabilme olanakları araştırılacaktır. Antep Fıstığı (Pistacia vera L.) dünyanın çok farklı bölgelerinde
yetiştirilen sert kabuklu meyve türlerinden birisidir. Türkiye’de ise Gaziantep, Şanlıurfa, Siirt, Adıyaman,
Kahramanmaraş ve Kilis gibi illerde yetiştirilmekte olup 2022 yılı itibariyle yaklaşık 200 bin ton rekolte
beklenmektedir. Antep Fıstığı üretimi ile birlikte fıstığın sert ve yumuşak kabukları bol miktarda tarımsal
atık bir madde olarak açığa çıkmaktadır. Önerilen bu araştırma projesinde atık birer madde olan bu
kabuklar kullanılarak pamuklu ve yünlü kumaşların renklendirilme olanakları yeni boyama reçetelerinin
oluşturulması, bitki karışımları ile yeni reçetelerin belirlenmesi gibi konular araştırılacaktır. Boyama
denemelerinde önceden ve birlikte mordanlama yöntemleri ile FeSO4.7H2O, CuSO4.5H2O, SnCl2.2H2O,
K2Cr2O7, KAl(SO4)2.12H2O ve ZnSO4.7H2O tuzları kullanılacaktır. Boyama işlemleri laboratuvar tipi
boyama makinalarında 100°C’de 60 dakika gerçekleştirilecek ve sonra boyanmış renkli numuneler
yıkanarak oda şartlarında kurutulacaktır. Uygulanabilir reçeteler ile boyanmış kumaşların K/S ve CIE
L*a*b* değerleri spektrofotometri ile tespit edilecektir. Ayrıca, boyanmış kumaşların yıkama, sürtme, ter
ve ışık gibi renk haslık testleri de yapılacaktır.