BOZTOSUN D. (Yürütücü), KESKİN O.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Doktora, 2025 - 2025
|
Günceli
kaçırma korkusu olarak Türkçe literatüre giren Fear of Missing Out kavramı (FoMO),
kişinin yokluğunda başkalarının ödüllendirici sosyal deneyimler yaşıyor
olabileceğine dair yaygın bir endişedir (Przybylski vd. 2013). FoMO, mobil
teknoloji ve sosyal medya uygulamalarında görülen keskin artışın bir sonucu
olarak kültürümüzün her yerde bulunan bir parçası haline gelmiştir. Dolayısıyla,
mobil teknoloji, bir yandan bireylerin sosyal olaylardan haberdar olmasını kolaylaştırırken
öte yandan bireylerin bu olayları "kaçırdıklarında" anksiyo
hissetmelerine neden olabilmektedir. FoMO aynı zamanda psikoloji teorisine dayanan
yerleşik bir kişilik özelliğidir (Baumeister ve Leary 1995; Deci ve Ryan
1985; Reagle 2015). FoMO finans alanına
uyarlandığında ise yatırımcıların yatırım bilgilerini kaçırma korkusu olarak
karşımıza çıkmaktadır. Literatürde, yatırım bilgilerini kaçırma korkusunu ölçmek
için geliştirilen ölçek I-FoMO olarak adlandırılmıştır. Bu bağlamda,
I-FoMO’nun sosyal ortamlarda ortaya çıkan geleneksel FoMO’dan farklı olduğu
ortaya konulmuştur. Teknolojinin
çok hızlı geliştiği ve her geçen gün mobilitenin daha da arttığı açıktır.
Bireysel yatırımcıların da bir yatırım kararı alırken veya aldığı bir yatırım
kararını uygularken sıklıkla mobil cihazlardan faydalandığı
bilinmektedir. Yatırım ve medya
alanında yaşanan gelişmeler, kullanıcıların yatırım bilgilerine gerçek
zamanlı olarak erişme kabiliyetini artırmaktadır. Bazı yatırımcıların sürekli
çevrimiçi olamadıklarında bir şeyleri kaçırdıkları hissine kapılmalarına
neden olmaktadır. Çünkü kaçırılacak olan bilgiler yatırımcıların büyük
yatırım fırsatlarını kaçırmasına veya mevcut yatırımlarından yüksek oranlarda
zarar etmesine neden olabilmektedir. Bu durum bireysel yatırımcıların bütün varlıklarını
kaybetmelerine kadar ilerleyebilir. Ekonomide kapladığı yer düşünüldüğünde,
finansal ekosistemin büyük aktörleri de bireysel yatırımcıların bütün
varlıklarını kaybetmesini istemeyecektir. |
Sunulan projede, iki ayrı mobil cihaz uygulaması (apps) geliştirilecek ve bu uygulamalar aracılığıyla yatırım bilgilerini yaymanın, profesyonel olmayan yatırımcıların FoMO düzeylerinin yatırım kararlarını nasıl etkilediği araştırılacaktır. Proje kapsamında kullanıcılara, yatırımları etkilemesi beklenen haber içerikleri kısaltılarak önemli noktaları uygulamalar aracılığıyla anlık bildirimler şeklinde kullanıcılara gönderilecektir. Daha sonra, bir deney yapılarak, mobil cihaz aracılığıyla gruplandırılmamış içerik almanın, anlık bildirimlerin yokluğundan ziyade varlığında yatırım tahsisleri üzerinde daha büyük bir etkiye sahip olup olmadığı incelenecektir.