Akademik Veri Yönetim Sistemi
AFET DİRENCİ KAPSAMINDA ÇALIŞMALAR II, MELİKŞAH TURAN,VİLDAN ORAL, Editör, Gazi Yayın Dağıtım, Ankara, ss.69-82, 2022
Afetler, bireylerin ve toplulukların fiziksel ve psikolojik sağlıklarını etkileme potansiyeli olan ve günlük yaşam aktiviteleriyle baş etme yeteneklerini etkileyen uluslararası öneme sahip bir sorundur (Bonanno, 2004: 20). Dünya nüfusunun giderek artması, kentleşmenin yaygınlaşması ve benzer sebeplerle son on yılda afetlerde bir artış meydana gelmiştir. Afetlere bağlı olarak sebep olduğu yıkımlar da artmış, son on yılda 771,911 insan hayatını kaybetmiş ve toplam 108 milyon insan bu afetlerden etkilenmiştir (Özyer ve Dinçer, 2020). Afetlerden etkilenen insanlarda, afet sırasında ya da afet sonrasında afetlerin bu yıkıcı doğasının bir sonucu olarak, yorgunluk, çaresizlik, yas, geri çekilme, ruhsal bozukluklar gibi psikolojik etkiler görülebilmektedir (Bonanno ve ark., 2010; Koop ve Ward, 2011).
Afetlerin insanlar üzerindeki psikolojik etkileri, afetlerde psikolojik direncin araştırılmasını gerekli kılmaktadır. Afetlere karşı dirençli bir birey ve dirençli bir toplum, afetlerin olumsuz etkilerine karşı nispeten daha etkili başa çıkabilir ve travmatik olayların yarattığı değişime uyum sağlayabilirler. Dolayısıyla psikolojik direnç, afetlerin oluşturduğu olumsuz etkilere karşı tampon görevi görebilir ve bu nedenle afetlerde psikolojik direncin ne olduğunu anlamak önemlidir.
Reser ve Morrissey (2003) araştırmalarında, afetlerde meydana gelen psikolojik etkilerin üstesinden gelinmesinde afetlere karşı psikolojik hazırlığın kritik olduğunu söylemişlerdir. Bu durum, afetlere karşı psikolojik hazırlık ile bireysel direnç arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Zulch (2016), afetlerle başa çıkma ile ilgili yaptığı çalışmasında, afetlere karşı bireysel direncin, afetlere karşı psikolojik hazırlık ile ilişkisi olduğunu, direnci yüksek olan bireylerin afet sonrası oluşan psikolojik rahatsızlıklarla baş etmede iyileşme oranlarının yüksek olduğunu tespit etmiştir. Bununla birlikte Zulch (2016)‘a göre direnç, afet mağdurlarında olumlu bilişsel ve duygusal büyüme de geliştirmektedir.