İkinci Dünya Savaşı Esnasında İsmet İnönü’nün Meclis Konuşmalarının Basındaki Yankıları


Creative Commons License

Başarır M., Boy A.

Tarih ve Gelecek, cilt.5, sa.2, ss.1417-1448, 2019 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2019
  • Doi Numarası: 10.21551/jhf.594479
  • Dergi Adı: Tarih ve Gelecek
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.1417-1448
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

1914’te başlayan Birinci Dünya Savaşı İtilaf güçlerinin zaferiyle sonuçlanmıştı. Birinci Dünya Savaşı’ndan yenilgi ile çıkan devletler yaralarını sarmaya çalışırken, savaştan zaferle ayrılan İngiltere ve Fransa gibi statükocu devletler, mevcut durumun korunmasından yana bir tavır içerisine girmişlerdir. Birinci Dünya Savaşı’nı Versay gibi yıkıcı bir antlaşma ile sonuçlandıran Almanya ve onun yanında yer alan İtalya’nın izlediği saldırgan politika dünyayı yeni bir savaşın eşiğine getirmişti. Türkiye ise Birinci Dünya Savaşı’nda aldığı yaraları sarmadan, Kurtuluş Savaşı’nda ölüm kalım mücadelesi vermişti. Türkiye, İkinci Dünya Savaşı öncesinde izlediği politika ile yeni kurulan devletin köklerini sağlamlaştırmaya çalışmış ve yeninden bir savaşın tarafı olmak düşüncesi bile ülke için ağır gelmiştir. Savaş süresince Türkiye’nin yönetiminde bulunanlar, savaşı görmüş ve tecrübe edinmiş kişilerdi. Özellikle İsmet İnönü, tecrübelerine dayanarak ülkeyi savaşın dışında tutmayı kendine ilke edinmiştir. 1939-1945 yılları boyunca İnönü’nün düşünceleri, yaptığı meclis konuşmalarına yansımıştır. 1939’da yaptığı açılış konuşmasında, amacının savaşın ilerlemesine engellemek olduğu ve harbin son bulmasını umut ettiğini dile getirmiştir. 1939-1942 döneminde savaş dışı kalma koReflections of The Parliament Speech Of The İsmet İnönü in the Press during the Second World War Dr. Öğr. Üyesi Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi Arzu BOY arzunar@hotmail.com ORCİD: https://orcid.org/0000-0001-7611-7975 History&Future Journal of Araştırma Makalesi Research Paper Eser Geçmişi / Article Past: 19 Tem 2019/ 5 Ağu 2019 DOI: http://dx.doi.org/10.21551/jhf.594479 Orjinal Makale / Orginal Paper 305 Tarih ve Gelecek Dergisi, Ağustos2019, Cilt 5, Sayı 2 Journal of History and Future, August 2019, Volume 5, Issue 2 >> e-ISSN 2458-7672 http://dergipark.gov.tr/jhf nusunu konuşmalarında dile getirmiş, 1943’teki açılış konuşmasında ise Türkiye’nin savaş dışında kalmasına rağmen savaşın zararlı etkilerini hissettiğini dile getiren İnönü’nün, 1944’te yaptığı konuşmada müttefikler lehine olumlu ifadeler kullandığı görülmüştür. 1945’te yaptığı konuşmada; Türk topraklarında kimsenin hakkının olmadığı ve şerefli insanlar olarak yaşamaya devam edeceklerini izah etmiştir. İnönü’nün yaptığı konuşmalar Türk ve yabancı basında geniş yankı uyandırmış, konuşmalarıyla ilgili makaleler kaleme alınmıştır. Çalışmada, İnönü’nün konuşmaları ile ilgili basında, mevcut olan her ince ayrıntıya yer verilmiş ve okuyucuya aktarılmaya çalışılmıştır. Araştırma esnasında konu ile ilgili kaynak taraması yapılmış ve basındaki bilgilerle harmanlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, İsmet İnönü, Meclis, İngiltere, Almanya, Fransa

Abstract

World War I, which starter in 1914, resulted in the victory of the allied powers. While the states that emerged with a defeat from World War I tried to heal their wounds, the status quo supporter states such as England and France, who left the war with victory, took a stand in favor of the preservation of the current situation. The aggressive policy of Germany who ended the World War I with a destructive treaty such as Versailles, and Italy who took side with it brought the world to the brink of a new war. And, in the World War I, Turkey struggled for life and death in the War of Independence without healing its wounds. Turkey tried to consolidate the roots of the newly established state with his policy before World War II, and even the idea of being a party to a new war was too hard for the country. People who governed Turkey during the war saw it and gained experience about the war. İsmet İnönü, in particular, based on his experience, kept the country out of war as a principle. During the years of 1939-1945, İnönü’s thoughts were reflected in his parliamentary speeches. And in his opening speech in 1939, he said that his purpose was to prevent progress of war and hoped the end of war. 1939-1942 period, he has voiced in the speeches of the irrelevance of war, while in 1943 the opening speech, İnönü who said that, although Turkey remained out of the war, he felt the harmful effects of war and in his speech in 1944 his positive expressions were seen in favor of the allies. In his speech in 1945; He explained that no one has the right to live on Turkish territory and that they will continue to live as honorable people. İnönü’s speeches have had a wide impact in the Turkish and foreign press, and articles about his speeches have been written. In this study, every fine detail that is available in the press about İnönü’s speeches has been included and tried to be conveyed to the reader. During the study, the relevant literature was reviewed and blended with the information in the press. Keywords: World War Second, İsmet İnönü, Parliament, England, Germany, France