Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tarih ve Gelecek, cilt.4, sa.3, ss.81-105, 2018 (Hakemli Dergi)
Öz
Bu çalışma, İkinci Dünya Savaşı’nın grupları Müttefik ve Mihver arasında başlatılan esir değişimi müzakereleri kapsamında özellikle Doğu Afrika’da yaralanan ve esir düşenlerle, fiziksel veya akıl sağlığını yitirenlerin, kendi ülkelerine dönmeleri maksadıyla gerçekleştirilen esir değişimlerine odaklanmaktadır. Bu odaklanma neticesinde çalışma, mezkûr dönemde Türkiye’nin Cenevre Sözleşmesi uyarınca, savaşın tarafsız devleti sıfatı ile kendi sularında gerçekleşmesine müsaade ettiği 1942 ve 1943 yıllarının muhtelif tarihlerinde yapılan 5 adet esir değişim programlamalarının kamuoyuna sunumunun tespitini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, belge tarama metoduyla, dönemin basınında esir değişimine ilişkin çıkan haberlerde yer alan demeçler, değerlendirmeler, yorumlar ve devlet arşivlerinden ulaşılan belgeler üzerinden elde edilen bilgilerle, sürecin işleyişi aktarılmaktadır. Sonuçta anlaşılmaktadır ki, İngiliz ve İtalyan esirlerinin kendi ülkelerine dönmelerinde inisiyatif alan Türkiye, Kızılay Cemiyeti’nin İzmir ve Mersin Limanlarında esirlere sergilediği insani yardım faaliyetleri vasıtasıyla, hem kendisine yönelik bir takdirin kazanılmasını sağlanmış hem de meselenin uluslararası boyuta taşınmasında katkı sunmuştur. Çalışma esir değişimini dönemin basını üzerinden anlatmasıyla alan yazında benzerlerinden ayrılan bir özgünlüğü barındırmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İkinci Dünya Savaşı, Esir mübadelesi, Türk Basını, Kızılay
This study focuses on prisoner exchange; in the context of negotiations launched on prisoner exchange between the groups of World War II, Allied and Axis; in purpose of providing the prisoners to return to their home countries; especially, who have been injured and those who have lost their physical or mental health in East Africa. As a result of this focus, the study aims to determine the presentation of 5 prisoner exchange programs made on various dates of 1942 and 1943 to public; which Turkey; in accordance with the Geneva Convention as a neutral country, allowed to take place in its own waters in the period mentioned above. For this purpose, by using document scanning method; the statements, the assessments, the comments and the information which obtained from the documents reached from the state archive; which were in the news of the press of that period, about prisoner Exchange, the mechanism of the process is being stated. Consequently, it is understood that; by taking initiative to provide British and Italian prisoners to return to their countries, through the humanitarian activities for the prisoners, which carried out by the Red Crescent Society in Izmir and Mersin Ports; Turkey; not only achieved an appreciation for itself but also contributed to the internationalization of the issue. As the study put forth the prisoner exchange through the press of that period, it contains originality that differs from its counterparts in the literature.
World War II, Prisoner Exchange, Turkish Press, the Red Crescent