Gömürgen (Kayseri/Akkışla) Kilimleri


Şahin Z.

PEJOSS PREMIUM E-JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES HAKEMLİ ULUSLARARSI DERGİ, cilt.7, sa.35, ss.1494-1502, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Anadolu’nun önemli dokuma merkezlerinden olan Kayseri’nin Akkışla ilçesine bağlı Gömürgen yöresinin kilimleri yurt içinde ve yurt dışında kendini tanıtmıştır. Akkışla ilçesine bağlı Gömürgen ve Avanoğlu mahallelerinde Gömürgen kilimleri dokunmaktadır. Avanoğlu’nda dokunan kilimler genellikle rapor desenlidir ve kına yeşili kullanılır. Gömürgen Mahallesi’nde dokunan kilimlerde mihraplı, çift mihraplı desenler daha yaygın dokunur, koyu yeşil kullanılır. İki yörede dokunan kilimlerde renk ve motif özellikleri birbirine benzemektedir. Yörede yetişen koyunların yünlerinden elde edilen iplikler, yörede yetişen bitkilerle boyanmıştır. Renk sayısı fazla olmayan ama renklerin uyumlu kullanılmasından dolayı albenisi yüksek olan kilimlerde siyah renk dikkat çekmektedir. Halk arasında “Gömürgenin kömür karası” tabiri siyah renk için kullanılmaktadır. Kilimlerde hayatağacı, kurtağzı, saç bağı/küpe ve Türkmen gülü/anahtar, parmak/tarak, yılan, elibelinde, muska/göz, kıvrım, ebenin oyusu, kaymakam oyusu, kaymakamın küçüğü, kır çiçeği, kedi izi, dalak, elma, kutu, yay başı, elma/alma, suyolu/sığırsidiği, deli melek, pıtrak, kelebek, kuş, yengeç ayağı, solucan motifleri yaygın kullanılır. İlikli ve iliksiz kilim tekniklerinde dokunan ürünler genellikle yer yaygısı ve seccade olarak kullanılır. Ebatları çok büyük olmayan kilimlerde tek mihraplı, çift mihraplı, rapor desenler görülmektedir