Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin kazanılmasından sonra Batı yönünde hızla ilerleyen Türk ordusu, Yunanlıların elindeki birçok yeri ele geçirmiş ve 9 Eylül’de de İzmir’e girmiştir. Bundan sonra Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın amacı, Misak-ı Milli doğrultusunda Edirne ve Trakya’yı ele geçirmek olmuştur. Ancak İngilizler, Trakya bölgesini toplanacak konferansta pazarlık unsuru olarak kullanmak istediklerinden konferanstan önce bölgenin Türklerin eline geçmesine engel olmaya çalışmışlardır. Bundan dolayı Türklerin buraya geçiş güzergâhında olan Çanakkale bölgesini “tarafsız bölge” ilan etmişlerdir. Bu suretle Türk ordusunun Trakya’ya geçişine mâni olmak istemişlerdir. Bu konuda kabinede birçok müzakere gerçekleştirilmiştir. Kabinedeki müzakerelere dair belgeler Londra’daki The National Archives’ten elde edilmiştir. Belgeler incelendiğinde müzakerelerde Başbakan Lloyd George, Dışişleri Bakanı Lord Curzon ve Sömürgeler Bakanı Winston Churchill’in daha baskın olduğu görülmüştür. Bu üç isim özellikle “tarafsız bölge”nin korunması ve gerektiğinde bölgedeki kuvvetlerin artırılması konusu üzerinde durmuşlardır. Müzakerelere katılan bakan ve komutanlar da bu görüşü paylaşmışlardır. Hatta bölgedeki kuvvetlerin nasıl artırılacağı konusunda fikir yürütmüşler ve gerekli desteği vermişlerdir. Türklerin bölgeye çok yaklaşması kabinede birtakım görüş ayrılıklarına da neden olmuştur. Zira bakanlardan bazıları Türklere ateşle karşılık verilmesi gerektiğini düşünürken Lloyd George ve Lord Curzon böyle aşırı davranışlardan kaçınılması gerektiğini ifade etmiştir. Bu çalışmada “tarafsız bölge”nin korunması konusunda İngiliz kabinesinde gerçekleştirilen müzakerelere değinilecektir.
After the victory in the Battle of the Commander-in-Chief, the Turkish army, rapidly advancing towards the West, captured many places held by the Greeks and entered Izmir on September 9. After this, the aim of Commander- in-Chief Mustafa Kemal Pasha was to capture Edirne and Thrace in line with the National Pact. However, since the British wanted to use the Thrace region as a bargaining chip in the conference to be held, they tried to prevent the region from falling into Turkish hands before the conference. For this reason, they declared the Çanakkale region, which was on the Turks’ route to this region, as a ‘neutral zone’. In this way, they wanted to prevent the Turkish army from passing into Thrace. Many negotiations were held in the cabinet on this issue. Documents regarding the negotiations in the cabinet were obtained from The National Archives in London. When the documents were examined, it was seen that Prime Minister Lloyd George, Foreign Minister Lord Curzon and Colonial Minister Winston Churchill were more dominant in the negotiations. These three names particularly focused on the protection of the “neutral zone” and the increase of the forces in the region when necessary. The ministers and commanders who participated in the negotiations also shared this view. They even discussed how the forces in the region could be increased and provided the necessary support. The fact that the Turks were too close to the region also caused some disagreements in the cabinet. While some of the ministers thought that the Turks should be responded with fire, Lloyd George and Lord Curzon stated that such an extreme behavior should be avoided. This study will address the negotiations held in the British cabinet on the protection of the ‘neutral zone’.
