Erken Cumhuriyet Döneminde Kadınların Siyasal Katılımı: Türk Kadın Birliği


Oğuzhan M.

Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi (JEBPIR), cilt.9, sa.2-1 Kayfor Özel Sayısı, ss.406-424, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Devletin, siyasi otoritenin aldığı kararları etkilemeye yönelik tutum ve faaliyetler olarak tanımlanan siyasal katılım hem iktidarı yönlendirebilmek hem de iktidara meşruiyet kazandırmak ve varlığını devam ettirebilmek için önemli bir araçtır. Siyasal katılım, vatandaşların siyasi iktidarı belirlemede kullandıkları oylardan, üye oldukları gazete, dergi, parti, sendika ve sivil toplum kuruluşlarına kadar pek çok şekilde gerçekleşebilmektedir. Siyasal katılım içerisinde siyasal otoriteye yön verebilecek nüfus, halk olarak nitelendirilirken bu halkın içerisinde kimlerin yer alıp siyasal katılımı gerçekleştireceği, dönemden döneme ve toplumdan topluma değişiklik göstermiştir. Bilhassa kadınlar, antik çağlardan itibaren belirli nedenlerle siyasal alana dâhil edilmemiştir. Bu anlamda kadınların siyasal alana katılımı için siyasal hak mücadelesi, 18. yüzyılda kendini göstermeye başlamıştır. Türkiye'de kadınların siyasal katılım mücadelesi ise dünyadaki kadınların siyasal hak mücadelesine paralel olarak gelişmiştir. İlk olarak Tanzimat döneminde kendini gösteren kadın hareketleri, Meşrutiyet döneminde ivme kazanmıştır. Bu dönemde kadın hareketleri, derneklerin kurulması, gazete ve dergilerde kadınların eğitim hakları ve toplumsal hayata katılımları ile ilgili yazıların yayınlanması ile kendini gösterirken, Cumhuriyet döneminde kadınların siyasal hakları ve siyasal alana katılımları ile ilgili konular ön plana çıkmıştır. Cumhuriyet'in ilk yıllarında kadınların siyasal alana katılma ve siyasal haklarını elde etme çabaları, günümüz Türkiye'sinde kadınların hem siyasal hem de sosyal haklarının temelini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Türk kadınının siyasal haklarını kazandığı dönemin başlangıç noktası olarak, Cumhuriyet'in ilk yıllarında kadınların siyasal haklar talep etmek üzere kurdukları Türk Kadınlar Birliği üzerinden kadınların siyasal katılımını incelemektir. Anahtar Kavramlar: Cumhuriyet, Kadın, Siyasal Katılım, Türk Kadınlar Birliği.

Political participation, which is defined as attitudes and activities aimed at influencing the decisions taken by the state and the political authority, is an important tool for both directing the government and gaining legitimacy for the government and ensuring its continued existence. Political participation can be realized in many ways, from the votes citizens cast in determining political power to the newspapers, magazines, parties, trade unions and non-governmental organizations they are members of. While the population that can give direction to the political authority within political participation is characterized as the public, who will take part in this public and realize political participation has varied from period to period and from society to society. In particular, women have not been included in the political sphere for certain reasons since ancient times. In this sense, the struggle for political rights for women's participation in the political sphere began to manifest itself in the 18th century. The struggle for women's political participation in Turkey has developed in parallel with the struggle for women's political rights in the world. Women's movements, which first manifested themselves in the Tanzimat period, gained momentum in the Constitutional Monarchy period. In this period, women's movements manifested themselves through the establishment of associations and the publication of articles in newspapers and magazines on women's educational rights and their participation in social life, while in the Republican period, issues related to women's political rights and their participation in the political sphere came to the fore. The efforts of women in the early years of the Republic to participate in the political sphere and to obtain their political rights constitute the basis of both political and social rights of women in today's Turkey. Accordingly, the aim of this study is to examine women's political participation through the Turkish Women's Union, which was established by women in the early years of the Republic to demand political rights, as the starting point of the period when Turkish women gained their political rights. Keywords:. Republic, Women, Political Participation, Turkish Women's Union.