Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, vol.9, no.19, pp.23-48, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
Abstract: The suffix “case” one of the noun case suffixes, has been used in historical and modern Turkish dialects
for a variety of purposes and with a variety of meanings and functions. Numerous studies have been conducted on
the suffix, and different viewpoints have been taken on its meaning functions and functions. The aim of this study
is to determine the current usage status, frequency of use, functional structure, and semantic structure of the suffix,
taking into account its categorization and exemplification in previous studies and grammar manuals. Following
these conclusions, the final status of the suffix in terms of meaning and purpose will contribute to the literature.
The main works on the categorization of affixes are presented together in this study. Then, five sources were
analyzed: three widely read books, one of which is a Turkish classic that is on the bestseller lists in both physical
and online bookstores, a blog post, and a column that is regularly read online. Examples of locative usage in these
works were found and thier meaning and purpose were evaluated. Compared to the semantic evaluations
conducted previously, it was been found that there are many different uses of the suffix in terms of meaning. The
evaluations revealed that there are many more meaning-specific uses of the suffix than previously thought possible
based on the semantic evaluations alone. It was found that, in terms of function, the suffix occasionally changes
the nature and meaning of the word. The word to which the suffix is attached is said to change from a noun to an
adjective or adverb. This shows that the suffix is not just an inflectional suffix.
Öz: Özet İsmin durum (hâl) ekleri arasında yer alan bulunma hâli eki tarihi Türk lehçelerinden Çağdaş Türk lehçelerine kadar birçok anlam ve görevde, değişik fonksiyonlarda kullanılmış bir ektir. Ek üzerine birçok çalışma yapılmış ve ekin görev, anlam ve fonksiyonları üzerine çeşitli görüşler ortaya konulmuştur. Ekin ad ile fiil arasında bağlantı kurduğu bütün çalışmalarda belirtildiği gibi açıktır. Fiildeki oluşun veya kılışın yerini bildirme, bulunma hâli ekinin temel görevidir. İlk olarak yerde ve zamanda bulunma eki şeklinde ayrılması önerilen ek daha sonra ayrıntılı sınıflandırmalara tabi tutulmuştur. Ekin kullanım alanına, bağlamına göre, yapım eki, işletme eki, son ek, basit ek, tümleç durumu eki, kurucu ek, sıfata dönüştürücü ek gibi tanımlamalar yapılmıştır. Anlam açısından bakıldığında ise ekin bulunma, karşılaştırma, içinde olma, amaç, sebep, tarz bildirme, vasıta, süreklilik, gösterme gibi anlamları ifade ettiği görülmektedir. Çalışmamızda ek hakkında yapılmış belli başlı çalışmalar topluca verilmiştir. Daha sonra çok okunan, internet kitapçılarının ve fiziki kitap satış mağazalarının çok satanlar listesinde bulunan, biri Türk klasiklerinden olan, üç adet eser, internet ortamında çok okunan bir adet blog yazısı ve bir adet köşe yazısı olmak üzere beş ayrı kaynak incelenmiştir. Bu eserler içinde geçen bulunma hâli eki örnekleri tespit edilerek hem işlev açısından hem anlam açısından değerlendirilmiştir. Ekler sınıflandırılarak toplu bir değerlendirme yapılmış anlam açısından ve işlev açısından güncel durum tespit edilmiştir. Çalışmanın amacı, ekin son dönemde kullanım durumu, kullanım sıklığı, anlamsal yapısı tespit edilerek alan yazına katkı sağlanmasıdır.