Akademik Veri Yönetim Sistemi
İşletme Akademisi Dergisi, cilt.6, sa.3, ss.128-140, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu makalede Türk borsası (BIST100) ile Avrupa Bölgesi (MSCI Avrupa Endeksi) arasındaki aşırı risk durumunda nedenselliğin tahmini yapılmaktadır. Bu amaç ile Hong vd. (2009)’un geliştirmiş olduğu risk durumunda nedensellik testi gerçekleştirilmektedir. Hong vd. (2009)’un önermiş olduğu yöntemde iki piyasanın arasındaki aşırı riske ilişkin durumdaki nedensellik ilişkisine odaklanılmakta ve burada nedensellik ilişkileri Granger çerçevesinde ele alınmaktadır. Analizde kullanılan veri 31-05-2009 ile 15-09-2024 arasındadır. Burada aşırı risk durumu piyasalardaki gerçekleşmekte olan kaybın beklediğimiz kaybı aşan durum olarak ifade edilmektedir. Böylece bir piyasada yaşanan geçmiş aşırı riske ilişkin durum bilgisini kullanmak suretiyle diğer piyasada aşırı riske dair durumu daha başarılı öngörüp öngöremediğine odaklanılmaktadır. %10 risk seviyesinde Avrupa Bölgesi’nden BIST100’e doğru M=1 dışındaki tüm günler için aşırı risk durumunda nedensellik ilişkisi tespit edilmektedir. Fakat BIST100’den Avrupa Bölgesi’ne doğru ise herhangi bir nedensellik ilişkisi tüm gecikme değerleri için bulunamamaktadır. Buna göre, fiyat saptamada Avrupa Bölgesi’nin daha etkin bir rol oynadığı ifade edilebilir (Korkmaz vd., 2017: 743-751). Bağlantılı olduğu bulunan endeksler arasında, özellikle kriz zamanlarında, yaşanacak yayılımın negatif etkisini azaltacak yapısal önlemlerin tasarlanması konusunda elde edilen bulguların politika düzenleyicilere de yardımcı olacağına inanılmaktadır (Sezen ve Çevik, 2022: 2024).
In this article, causality is estimated in the case of excess risk between the Turkish stock market (BIST100) and the European Region (MSCI Europe Index). For this purpose, the causality test is carried out in the risk situation developed by Hong et al.(2009). In the method proposed by Hong et al. (2009), the focus is on the causality relationship between two markets in the case of excessive risk, and here the causality relationships are discussed within the Granger framework. The data used in the analysis is between 31-05-2009 and 15-09-2024. Here, excessive risk is defined as the situation where the actual loss in the markets exceeds the loss we expect. In this way, the focus is on whether the situation regarding excessive risk in one market can be predicted more successfully by using the information about the past excessive risk in the other market. At the 10% risk level, a causal relationship is detected in the case of extreme risk from the European Region to BIST100 for all days except M=1. But from BIST100 to the European Region, no causality relationship is found for all lag values. Accordingly, it can be stated that the European Region plays a more active role in price determination (Korkmaz et al., 2017:743-751). It is believed that the findings obtained will also help policy makers in designing structural measures that will reduce the negative impact of the spread among the indices found to be linked, especially in the times of crisis (Sezen and Çevik, 2022: 2024).