Research Information System
in: Sağlık İşletmeciliği I, Mustafa Karaca, Editor, Anadolu üniversitesi açık öğretim fakültesi yayınları, Eskişehir, pp.159-177, 2020
21. yüzyıl, gelişen ve değişen bilgi teknolojileri
nedeniyle önemli dönüşümlerin yaşandığı bir zamanı içermektedir. Bu değişim ve
gelişim, bireyler ve toplumlar üzerinde etkili olduğu kadar işletmeler üzerinde
de etkili olmuştur. 1980’lere kadar işletmeler mevcut yönetim yapı ve
yaklaşımları ile varlıklarını sürdürebilirken son yüzyılda hayatta kalabilme,
rekabet edebilme ve /veya sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlayabilme
noktasında yeni amaç, hedef ve stratejiler belirlemek zorunda kalmışlardır. Özellikle
bilgi ve sağlık teknolojilerinde yaşanan hızlı değişim ve gelişim dalgası
sağlık sektörünü baskı altına almış ve sağlık işletmeleri daha stratejik
kararlar alarak örgüt yapılarını güçlendirmeye ve ayakta tutmaya çaba harcamak
zorunda kalmışlardır. Bu durum işletmelerin uzun dönemde hayatta kalabilmesini
sağlayacak, işletmeye rekabet üstünlüğü kazandıracak ve karını artırmasına
olanak hazırlayacak bir yönetim yaklaşımı ihtiyacını doğurmuştur. İşletmenin
büyüme ve karlılığını etkileyecek her faaliyetini dikkate alabilmek için, tüm
işletme çalışanlarının, işletme içi ve dışındaki çevresel değişme ve
gelişmeleri incelemeleri, bu incelemeler neticesinde gerekli yol haritalarını
belirleme, uygulama ve kontrol etme sürecini içeren “stratejik yönetim
yaklaşımı” işletmelere bu dönemde bir çıkış kapısı oluşturmakta, çalışmalarına hız
ve ivme kazandırmalarına yardımcı olmaktadır.
Sağlık kurumlarında, belirsizliğin son derece fazla olması
ve çok fazla çevresel faktörün bir arada değerlendirilmesinin gerekliliği göz
önüne alındığında sağlık işletmelerinin daha stratejik düşünmeye, stratejik
karar almaya ve stratejik planlamaya olan ihtiyaçları ortaya çıkmaktadır. Çevreye
uyum sağlayabilmek, iç ve dış paydaşların memnuniyetinin sağlanarak kaliteli
sağlık hizmetlerinin sunulmasını sağlamak stratejik yönetimle mümkün hale
getirilebilmektedir. Sağlık işletmelerinde stratejik yönetim bakış açısıyla,
uzun vadede karşılaşılabilecek tehdit, tehlike ve fırsatlar önceden öngörülerek
işletme amaçları doğrultusunda işletmeye fayda oluşturulacak doğrultuda
harekete geçilebilecektir. Sağlık işletmeleri stratejik yönetim ile birlikte işletmeye
fayda sağlayacak planlar ve bu planları gerçekleştirmeye imkân sağlayacak
bütçeler çerçevesinde hareket edebilmektedirler. Stratejik yönetim sağlık işletmelerinde
iletişimin güçlenmesine, yürütülen faaliyetlerin tümünün daha iyi yapılmasına
ve sunulan hizmet kalitesinin artmasına imkân sağlamaktadır (Ertaş, 2014).
Buradan hareketle bölümde öncelikle, stratejik yönetim ve ilgili terim ve
kavramlar daha sonra stratejik yönetim süreci ve bu kapsamda stratejik
planlama, uygulama ve kontrol aşamaları kapsamlı olarak açıklanacaktır.