Research Information System
Eğiten Yayıncılık, Ankara, 2024
Rehberlik hizmeti 1908 yılında Boston Meslek Bürosunun kurulmasıyla resmi olarak meslekler arasında yerini almıştır. Şüphesiz daha önceki dönemlerde de rehberlik hizmetleri sayılabilecek uygulamalar bulunmaktadır. Yirminci
yüzyılın ilk yıllarındaki savaşlar nedeniyle nitelikli bireylerin sayısının azalmasının yanı sıra sanayileşme, endüstrileşme ile birlikte iş kollarının sayısının artması bireylerin mesleki yönlendirmesini duyulan ihtiyacı artırmıştır. Rehberlik
hizmeti daha sonraki zamanlarda eğitsel ve kişisel-sosyal rehberlik hizmeti alt
gruplarında da hizmet vermeye başlamıştır. Özellikle 21. yüzyılda insan yaşamında yaşanan hızlı değişmeler, teknolojinin insan yaşamını hızlandırması ve
insan için tercihlerin çoğalması beraberinde sağlıklı tercihlerin yapılması için
doğru ve güvenilir bilgilere ulaşmanın önemini artırmıştır. Bu durum da rehberlik hizmet alanlarının gelişmesine katkıda bulunmuştur.
20. ve 21. yüzyıllardaki insan hakları düşüncelerinin yaygınlaşmasıyla
birlikte bireyin haklarının bireye verilmesi gerektiği benimsenmeye başlanmıştır. Ayrıca rehberlik hizmetiyle birlikte bireysel farklılıklara verilen
değer önem kazanmıştır. Bu gelişmeler bireyin özellikleri her ne olursa
olsun bireyin insanca yaşama hakkına sahip olmasını gerekli kılmaktadır. Bireysel farklılıklara sahip önemli bir grup da dezavantajlı bireylerdir.
Dezavantajlı bireylere yönelik olarak yürütülen tüm hizmetler özel eğitim
alanında toplanmaktadır. Dezavantajlı bireyler normal gelişim gösteren
bireylerden farklı özelliklere ve farklı ihtiyaçlara sahiptir. Dolayısıyla dezavantajlı bireylerin sağlıklı bir gelişim göstermesi bireysel farklılıkların ön
planda tutulmasına bağlıdır. Bu nedenle dezavantajlı bireylere yönelik bireysel planlamaların yapılması, onların bu süreçten en üst düzeyde yararlanmasını sağlar.
Psikolojik danışma ve rehberlik hizmeti ile özel eğitim hizmeti birbirini
tamamlayan ve birbirinden sıklıkla yardım alan bireysel farklılıklara önem
vererek planlama yapan meslek alanlarıdır. Dolayısıyla bu kitabın birinci
bölümünde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetinin tarihçesi, hizmet alanları ve problem alanlarına göre rehberlik hizmetlerine yer verilmiştir. Akabinde bireyi tanıma teknikleri, sık karşılaşılan ruhsal ve davranışsal problemler ile
rehberlikte etik ilke ve standartlara değinilmiştir. Kitabın ikinci bölümünde ise
özel eğitim hizmetlerine yer verilmiştir. Bu bölümde öncelikle; özel eğitim ve
ÖN SÖZ
iv
özel gereksinimli çocukların sınıflandırılması, üstün yetenekli çocukların eğitimleri, dezavantajlı çocuklar, kaynaştırma uygulamaları, özel eğitim programları hakkında bilgiler paylaşılmıştır. Akabinde özel gereksinimli çocuklar için
yasal düzenlemelere yer verilerek özel gereksinimli aileler için de önerilerde
bulunulmuştur.
Kitabın hem rehberlik hizmeti alanına yönelik hem de özel eğitim alanına
yönelik konular içermesi nedeniyle; her iki bilim alanında çalışan psikolojik
danışmanlar, akademisyenler, araştırmacılar, öğretmenler ve öğrenciler için
yararlı olacağını ümit ediyoruz. Her bir bölümün yazımında değerli çalışmalarından dolayı bölüm yazarı meslektaşlarımıza teşekkür ederiz.
Kitabın yazım ve yayın sürecinde her zaman desteğini aldığımız Eğiten
Kitap Genel Yayın Koordinatörü Özgür DOĞAN’a ve tüm yayınevi çalışanlarına
da ayrıca teşekkürlerimizi sunarız.
Editörler
Doç. Dr. Aykut GÜNLÜ
Dr. Öğr. Üyesi Serdal DENİZ
Eylül, 2024