El Dokumalarında Görülen Hatalar, Restorasyon Teknikleri Ve Restorasyonda Kullanılan Aletler


Şahin Z.

JSHSR ULUSLARARASI SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMA DERGİSİ, vol.10, no.29 EKİM 100. YIL ÖZEL SAYISI, pp.17-25, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

El dokumalarında hatalar ya dokuma sırasında ya da dokunduktan sonra oluşabilmektedir. Dokumadan sonra oluşan hatalar genellikle dokumada kullanılan liflerin kalitesiyle de ilintilidir. El dokumalarının temel malzemesi olan iplikler; koyunyünü, keçi kılı, devetüyü, pamuk, ipek vb. doğal elyaflardan elde edilir. Doğal elyafların haslıkları (renk, sürtünme, ışık, yıkama, ter, hava koşullarına dayanıklılık gibi) kimyasal elyaflara nazaran daha az olabilmektedir. Özelikle yün lifleri güvelenmeye oldukça müsaittir. Halı el dokumaları içinde en sağlam dokuma tekniğidir. Kilim, cicim, zili, sumak, çarpana, kolan vb. dokumaların mukavemeti halı kadar yüksek değildir. El dokumalarında birçok etkene bağlı olarak hatalar oluşabilir. El dokumalarının korunması, restorasyonundan daha önemlidir, iyi korunan dokumaların restorasyona ihtiyacı kalmayacaktır. Koruması sağlanamamış, zarar görmüş dokumaların genellikle restorasyonu mümkündür. Aksaray’ın Sultanhanı ilçesi, Konya, Kayseri, İstanbul gibi şehirlerde restorasyon yapan ustalar vardır. Restorasyon tekniklerini uygularken ustaların kullandığı aletlerde son derece önemlidir. Usta-çırak ilişkisiyle üretilen el dokumalarının restorasyon işlemleri de usta-çırak ilişkisine dayanmaktadır