Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Orta Asya’dan Anadolu’ya İslami İlimler Sempozyumu , İstanbul, Türkiye, 3 - 06 Haziran 2021
İslam Hukuk tarihi iki ana akım etrafında oluşmuştur denilebilir: Ehl-i rey ile ehl-i hadis. Bu iki fıkıh anlayışının arasında en çok tartışma konusu olan meselelerden birisi ise hadislerin Kur’ân’a arzıdır. Kur’ân’a arz rivayeti ve bu rivayetin benzerleri ehli hadis tarafından ciddi eleştirilere maruz kalmıştır. Buna rağmen Peygamberimiz sözüne Kur’ân’dan delil getirmiş, Haberlerin Kur’ân’a arzına dair başta hz. Aişe ve hz. Ömer olmak üzere önde gelen sahabelerden de pek çok rivayet gelmiştir. Bu anlayışın temsilcisi olan Hanefi İmamlar Kur’ân’a arz hadisine önem verir. Ehl-i reyin imamlarından Ebû Yûsuf, Cessâs, Debûsî, Pezdevî ve Serahsî bu rivayeti eserlerinde kullanır. İlk iki imam Irak Hanefiliğini temsil ederken diğer üç imam ise Buhara Hanefiliği’nin üç sac ayağıdır. Bu imamlar, ahad haberlerin Kur’ân ve Sünnete arz edilmemesinden bidatlerin doğduğunu söyler.
Bu tebliğde Irak Hanefiliği’nin devamı niteliğinde olan Orta Asya Hanefiliği’nin V. Asır Buhara Ekolünün en büyük imamlarından Debûsî, Pezdevî ve Şemsül’eimme Serahsî’nin rivayetlerin Kur’ân’a arzı konusunda nasıl bir yol izlediğini örnekleriyle ele alıp değerlendireceğiz.
Anahtar Kelimeler: Fıkıh, Kur’ân’a arz, Debûsî, Serahsî, Pezdevî
It can be said that the history of Islamic Law is formed around two mainstreams: Ehl-i rey and ehl-i hadith. One of the most controversial issues between these two intellectuals is the comparing Hadith to The Qur’an. The narratives of comparing to the Qur'an have been subjected to serious criticism by the Ehl-i Hadisth. However, our Prophet brought evidence from the Qur'an to his word, and the ahbar were initially reported to the Qur'an. Aisha and Hz. Omar have also been many rumors from leading companions, including Omar. Hanefi Imams, who are representatives of this understanding, attach importance to the hadith of comparing to the Quran. Abu Yûsuf, Cessâs, Debûsî, Pezdevî and Serahsî, who are imams of Ehl-i rey, use this narrative in their works. The first two imams represented the Iraqi Hanafies, while the other three imams were the three pillars of the Bukhara Hanafies. These imams suggest that some bid'at and hevas are also due to the fact that the ahbar revelations are not presented to the Book and the famous Sunna. In this communiqué,
We will consider and evaluate with examples the supply of Debûsî, Pezdevî and Shamsülimme Serahsî, one of the biggest imams of the V. Century Bukhara School of the Central Asian Hanafies, which is the continuation of the Iraqi Hanafies, to the Qur'an and how the narratives follow if they are exchanged with the Koran.
Key Words: Fiqh, Comparing to the Qoran, Debûsî, Serahsî, Pezdevî