Research Information System
3.ULUSLARARASI DEVELİ - AŞIK SEYRANİ VE TÜRK KÜLTÜRÜ KONGRESİ, Kayseri, Turkey, 30 June - 02 July 2022, vol.1, pp.251-263
Wheat
has supplied basic human nutrition up to now and it will continue to supply in
the future. Hulled wheat was grown in 100 ha in 19960s, but nowadays it has
been planted in a limited area and goes to extinction due to cultivation
difficulty. One of the main hinder to cultivate this wheat species is hulled
grains that hulls firmly stick on the grain. The separation of the hulls from
the grain is made by semi-mechanized way by the growers with a limited amount
of hull separation per a day. However, the processed wheat grains as bulgur,
yarma, or kink bulghur is sold in a high price. Despite its cultivation
difficulty, high protein content and taste and its direct use as bulgur and
bulgur derivatives without undergoing any process are the main preference of
this hulled wheat species.
It
is known as Gacer in Develi province. This wheat is kept and produced by
Kastamonu, Konya, Kars and some farmers of some village of Develi province of
Kayseri. Higher fiber, rich and beneficial alcholoids and its unbelievable
taste are the natural fact of Gacer. The hard grain is firmly covered by hulls
which are not easy to separate from the grain. Despite these negative
properties of Gacer, farmers prefer to grow Gacer since there is no deed to
boil, dry and pill seed coat to make bulgur and its derivatives. Lately, its
suitability for marginal lands, organic farming and higher nutrition contend
its cultivation has been recognized.
When
the objectives of this invited speech are achieved Develi Gaceri that have
higher nutrient content with great taste will be developed. The necked Gacer
wheat will be able to be produced in large areas and widely used as bulgur and
bulgur derivatives in the production of many foods.
Buğday şüphesiz insanoğlunun dün olduğu gibi bugün ve yarında temel gıdası olmaya devam edecektir. Kavuzlu buğdaylar 1960’lı
yıllarda 100 bin hektardan fazla alanda ekilmekte iken, günümüzde tarımındaki zorluklar nedeniyle adeta yok olmaya yüz tutmuş
durumdadır. Çiftçilerin bu kavuzlu buğdayları terk etmesindeki ana neden hasat sonrası çiçek kavuzlarının (kapçıkların) ayrılmamasıdır.
Kavuz ayırma işlemi yörede hala geleneksel yöntemlerle ve yarı makineli olarak yapılmakta bu ise günlük ayırma kapasitesini
oldukça düşürmektedir. Bu zorluklara bağlı olarak işlenmiş ürün (bulgur, yarma ya da kırık bulgur, nişe vb.) yüksek fiyatlardan satılmaktadır.
Tarımındaki zorluklara rağmen; yüksek protein oranı ve lezzeti tüm bunlardan da öte bulgur yapım aşamalarına ihtiyaç
duymadan sadece kavuzlardan ayrıldıktan sonra doğrudan bulgur ve bulgur türevi olarak kullanılabilmektedir.
Develi ilçesinde “Gacer” adıyla bilinmektedir. Ülkemizde Kastamonu, Konya Kars ve Kayseri ilinin Develi ilçesine bağlı sayılı köyde
yine sayılı çiftçi tarafından yaşatılmaya çalışılmaktadır. Gacerin yüksek proteinli, bol lifli ve zengin faydalı alkoloid içermesi ve inanılmaz
lezzeti bu doğal yapısının bir gerçeğidir. Tanesinin sert yapılı ve çiçek kavuzları da taneyi sıkıca sardığından kavuzlar hasattan
sonra taneden ayrılmamaktadır. Bu tarımını kısıtlasa da üstün lezzeti ve harmandan sonra diğer bulgur yapımında kullanılan buğdaylar
gibi haşlama, kurutma, soyma ve savurma işlemine gerek kalmadan doğrudan tanelerinin bulgur ve türevi olarak kullanılması onu
üstün kılmaktadır. Son zamanlarda ise marjinal alanlarda yetişebilmesi, organik tarıma uygunluğu ve yüksek besin değerinden dolayı
tekrar güdeme gelmiştir.
Bu bildiride amaçlara ulaşıldığında yüksek besin değeri ve lezzetinden dolayı yerel ve ulusal pazarlarda çok rahat satılan Develi Gacer
buğdayının başta bulgur ve türevleri olmak üzere çok sayıda gıda üretiminde kullanılmak amacıyla uygun ekolojilerde yüksek miktarda
üretiminin yapılmasına katkı sağlanacaktır.