Mekân-Zamansal Veri Madenciliği Yöntemi ile Otobüs Durak İhlallerinin Tespiti


Creative Commons License

Taşyürek M.

Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, sa.24, ss.449-454, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Otobüsler, nüfus yoğunluğunun fazla olduğu şehirlerde günlük hayatta sıklıkla kullanılan toplu taşımacılığının en önemli bileşenlerinden birisidir. Ulaşım için otobüsleri kullanan birçok insan otobüs durak ihlalinden dolayı günlük hayat planlamasında işe geç kalma veya eve geç kalma gibi problemler yaşamaktadır. Bu problemi yaşayan insanlar genellikle ilgili belediyenin çağrı merkezi veya web sitesi üzerinden durak numarası ve otobüs hattı gibi bilgiler ile şikâyet talebi oluşturur. İlgili belediye talebi inceleyerek gerçekte bir durak ihlali olup olmadığını tespit eder ve durak ihlali varsa ona göre aracı kullanan şoföre belirlenen kurallar çerçevesinde yaptırım uygular. Bu durum, durakta bekleyen gerçek bir vatandaş var ise ve ilgili vatandaş talep oluşturursa tespit edilmekte ve vatandaş tarafında da bir mağduriyet ve onun sonucunda ilgili belediye hizmetlerinden memnuniyetsizlik oluşmaktadır. Bu sorunların oluşmaması için otobüs durak ihlallerinin herhangi bir şikâyet talebi gelmeden tespit edilmesi ve durak ihlalinin tekrarlanmaması için gerekli işlemlerin yapılması önem arz etmektedir. Otobüs durak ihlalinin tespiti otobüste bulunan cihazların gönderdiği GPS sinyallerinin yanlış konumu göstermesi veya GPS sinyallerini düzenli olarak göndermemesinden kaynaklı zor bir problemdir. Literatürde otobüs durak ihlallerinin tespiti için veri madenciliği yöntemlerinden birliktelik kuralı tabanlı yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalışmada, otobüs durak ihlallerinin tespiti için birliktelik kuralı tabanlı mekân-zamansal veri madenciliği yöntemi önerilmiştir. Önerilen yöntemin performansı gerçek veriler üzerinde birliktelik kuralı tabanlı mekânsal veri madenciliği yöntemi ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada, Kayseri Büyükşehir Belediyesine ait 800 adet farklı otobüs hattının güzergâh verileri, bu hatlarda çalışan araçların mekân-zamansal GPS verileri ve 6482 adet otobüs durağının konum verileri kullanılmıştır. Deneysel sonuçlar, birliktelik kuralı tabanlı mekân-zamansal veri madenciliği yaklaşımının mekânsal veri madenciliği yaklaşımına göre daha tutarlı ve doğru sonuçlar verdiğini göstermiştir.