KÜRESEL BİR SALGIN OLAN KORONA’NIN TÜRK HALKBİLİMİ PENCERESİNDEN GÖRÜNÜMÜ

Balcı F.

3. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi , Antalya, Türkiye, 12 - 14 Kasım 2020, cilt.3, ss.273-285

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 3
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.273-285
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İlk insanlardan bu yana kültür yaşam tarzlarının bir sonucu olarak gelişme göstermiştir. Kültürü bir toplumun her türlü kendini ifade edişinin tümü veya toplam hayat tarzı olarak nitelemek de mümkündür. Bu ifade edişler, davranışlardan alışkanlıklara, törelerden gelenek-göreneklere, korkulara kadar pek çok değişik şekilde kendini gösterir. Kültür en geniş manada “doğaya eklenmiş yaratmalar, donatmalar bütününün adıdır” denilmektedir. Bu bağlamda kültürü besleyen unsurlar gelenek, görenek, inanışlar vb. doğanın müdahalesi ile de şekillenebilmektedir. Kültürün oluşmasında rol oynayan unsurların yüzünün her zaman geleceğe dönük olması sebebiyle sosyo-ekonomik, psikolojik, teknolojik olayların yanı sıra savaşlar, kıtlık, göç, doğa olayları ve salgın hastalıklardan etkilenmesi kaçınılmazdır. Toplumları bir arada tutmaya yarayan geçiş dönemleri pratik ve inanışları, günlük pratikler, inanmalar söz konusu değişikliklerden etkilenmektedir.

İnsanoğlu tekerleğin icadından, makineleşme sürecine kadar birçok etken sebebiyle ve buna paralel olarak değişen, dönüşen, gelişen teknoloji ile kültür unsurlarını ve doğa ile münasebetini bağdaştırmaya çalışmıştır. Günümüzde yaşanan Covid-19 (Korona) gibi salgınların insan yaşamını her açıdan etkilediği görülmektedir. Bulaşma yolunun tokalaşma, selamlaşma, kalabalık ortamlar olduğu söylenen söz konusu salgın hastalıktan dolayı insanoğlu günlük pratiklerini değiştirmek zorunda kalmıştır. Bu değişimde eğitimden, kutlamalara kadar birçok alanda dijitale dönüş gözlemlenmektedir. Bu bağlamda dijital kültürde milli kültür unsurlarının yaşatılması ve kodlamalarda bulunulması da önemlidir. Bu çalışmada günümüzde yaşanan salgında çıkan yeni yazılı veya sözlü ürünler halkbilimi bakış açısıyla incelenmiştir. Sağlık güvenliğinin yanı sıra kültürel güvenliğin de sağlanması için örneklere dayalı önerilerde bulunulmuştur. Söz konusu salgına bağlı dijital dönüşümün kültüre etkileri de örneklerle açıklanmıştır.

Since the first humans, culture has developed as a result of their way of life. It is also possible to characterize culture as the whole or total way of life of any kind of self-expression of a society. These expressions manifest themselves in many different ways, from behavior to habits, from customs to traditions to fears. Culture in the broadest sense is said to be” the name of the whole of the creations and equipment added to nature". In this context, the elements that nourish culture are traditions, customs, beliefs, etc. It can also be shaped by the intervention of nature. Because the face of the culture and the elements that play a role in the formation of the culture is always future-oriented, it is inevitable that it will be affected by socio-economic, psychological, technological events as well as wars, famine, migration, natural events and epidemics. The transition periods for keeping societies together are affected by these changes in practice and beliefs, daily practices and beliefs.

Human beings have tried to reconcile the elements of culture and its relationship with nature with the technology that has changed, transformed and developed due to many factors ranging from the invention of the wheel to the process of mechanization. Outbreaks such as Covid-19 (Corona) have affected all aspects of human life. Because of this epidemic, which is said to be a handshake, greeting, crowded environments, the path of transmission, human beings have had to change their daily practices. In this change, a return to digital is observed in many areas, from education to celebrations. In this context, it is also important that the elements of national culture in digital culture are kept alive and coded.In this study, new written or oral products in the current epidemic are examined from a folklore perspective. Recommendations based on examples will be made to ensure cultural security as well as health security. The effects of digital transformation on culture due to the outbreak in question will also be explained with examples.