Tarihsel Süreçte “Alevi- Bektaşi ve Kızılbaş” Kavramları Üzerine Yapılan Yorumlar


Creative Commons License

İpek Y.

I. Uluslararası Alevilik Sempozyumu, Bingöl, Türkiye, 3 - 05 Ekim 2013, cilt.2, ss.507-527

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 2
  • Basıldığı Şehir: Bingöl
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.507-527
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Alevilik gerek geçirdiği tarihsel süreç açısından gerekse sahip olduğu doktrin ve ritüelleri açısından sürekli gündemde olmasına ve tartışılmasına rağmen toplumdaki birçok insan tarafından halen tam olarak anlaşılamamak gibi büyük bir sorunun muhatabıdır. Bu karmaşanın en belirgin sebebi ise; konunun tarafları olarak kabul gören Sünni ve Alevi kesimler arasında hatta bu grupların kendi bireyleri arasında dahi “Aleviliğin Neliği?” hakkında netleşmiş bir bilgiye sahip olunmayışıdır.

Sunmayı düşündüğüm bu bildiri ile; Alevi- Bektaşi ve Kızılbaş kavramalarını terminolojik olarak incelemeyi ve tarihsel süreçte bunlara yüklenen anlamları, mensupları tarafından nasıl anlaşıldıkları ve kendileri dışındaki dünyaya ne şekilde ifade ettiklerini sunmaya çalışacağım.  

Başta da belirttiğim üzere Alevilik üzerinde yapılan bunca çalışma ve tartışmalara rağmen ortak bir sonuca ulaşılamamasındaki en büyük engelin, daha en başta kavramlara yüklenen birçok farklı anlam olması ve bunlarında kimi zaman birbirinden çok farklı anlamlar çağrıştırması olduğunu düşünüyorum. Bir kısım insanlar Aleviliği tamamen Hz. Ali sevgisine bağlayıp İslami temeller üzerinden sürdürür iken diğer bir grup ise Hz. Ali’yi sadece tarihsel bir kişilik olarak kabul etmekte ve İslami temellerden ziyade heterojen bir inanç anlayışı içerinse evrensel esasları kabul eden karmaşık bir yapının varlığından bahsetmektedirler.

O halde yapılması gereken ilk şey tarafların ortak bir platformda konuşup anlaşabilmesi için öncelikle neyi- kimi tartıştığımızı ve bunlara şu ana kadar yüklediğimiz anlamların gerçekten o insanların kendilerini ifade etmek istedikleri anlamları taşıyıp taşımadığını belirlemek olacaktır.

Although Alevism is always on the agenda and discussed in terms of its historical process and its doctrines and rituals, it is still the subject of a big problem that is not fully understood by many people in the society. The most obvious reason for this confusion is; "What is Alevism?" It is the lack of clear information about.

With this statement I intend to present; I will try to examine the concepts of Alevi-Bektashi and Kizilbash in terms of terminology and present the meanings attributed to them in the historical process, how they were understood by their members and how they expressed them to the world outside themselves.

As I mentioned at the beginning, I think that the biggest obstacle to reaching a common result despite all the studies and discussions on Alevism is that there are many different meanings attributed to concepts and sometimes evoke very different meanings. Some people believe that Alevism is completely Hz. While another group connects with his love for Ali and continues on Islamic foundations, another group is the Prophet. They only accept Ali as a historical personality and talk about the existence of a complex structure that accepts universal principles, even if it contains a heterogeneous understanding of belief rather than Islamic foundations.

So, the first thing that needs to be done is to determine first of all what we have been discussing and whether the meanings we have attributed to them so far have the meanings they want to express themselves in order for the parties to talk and agree on a common platform.