TOPLUMSAL DEĞERLER BAĞLAMINDA İNTERAKTİF ÇOCUK FİLMLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME: NETFLİX ÖRNEĞİ

6. Kültürel Bilişim, İletişim ve Medya Çalışmaları Konferansı, İzmir, Türkiye, 25 - 27 Ekim 2022, ss.23-25

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: İzmir
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.23-25
Kayseri Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Medya, geçmişten günümüze, bazı ideolojiler ile topluma yön veren, toplumu bilgilendiren ve bireyler için üretilen içerikler ile bazı değerlerin aktarıldığı bir araç olmuştur. Medya bağlamında bahsi geçen değerlerin ve ideolojilerin aktarılmasında filmler en çok tercih edilen türlerden biri olarak öneme sahiptir. Toplumsal değerlerin aktarılması amacıyla günümüzde çeşitli yöntem ve araçların tercih edildiği görülmektedir. Özellikle çocukları hedef alan filmlerde, animasyon teknolojisinin gelişimi ile aktarılmak istenen mesajlar, davranış biçimleri, toplumsal değerler gibi unsurlar animasyon türü içinde kodlanarak izleyicilerle buluşması noktasında büyük olanak sağlamaktadır. Teknolojik gelişmeler ile dijital platformlarda çocuklar için hazırlanan filmlerin bazı denetim işlemlerinden geçmemesi nedeniyle çocuklar olumsuz değerler, şiddet, argo gibi kullanımlara maruz kalmaktadır.

İzleyicilerin özne rolünü üstlenerek öykünün farklı kombinasyonlarını deneyimleyebildiği ve sunulan seçenekler ile senaryoya yön verebildiği interaktif özelliğe sahip içeriklerin son zamanlarda çocuklar için özel olarak hazırlandığı görülmektedir. Değerler aktarımında farklı yöntem kullanımlarına ilişkin son zamanlarda popüler hale gelen interaktif özellik sayesinde üretilen filmler ile çocuk izleyiciler etkileşim içinde kurgulanmaktadır. Bu uygulamanın dünya çapında yayın yapan dijital platformlardan biri olan Netflix’te çocuk izleyiciler için özel üretilen içeriklere yer verildiği görülmektedir. Kimi zaman yeni içeriklerin interaktif versiyonu oluşturulurken kimi zaman da Netflix’te yayınlanan çocuk dizilerinin interaktif filmleri üretilmektedir. Bu çalışma, küresel bir platform olma özelliği taşıyan ve teknolojik alt yapısı sayesinde interaktif içerikleri diğer dijital platformlardan daha fazla bulunan Netflix’te üretilen interaktif özelliğe sahip çocuk filmlerini toplumsal değerler bağlamında araştırmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede Netflix’te toplamda 6 adet interaktif çocuk filminin bulunduğu tespit edilmiştir. İnteraktif özelliğe sahip “Buddy Thunderstruck Çılgın Fikirler” (2017), “Çizmeli Kedi” (2017), “Stretch Armstrong Firar” (2018), “Spirit Özgürce Koşuyor” (2020), “Kaptan Düşükdon” (2020) ve “Carmen Sandiego Çalmak ya da Çalmamak” (2020) filmleri toplumsal değerler bağlamında niteliksel olarak analiz edilmek üzere seçilmiştir. İncelenen filmlerde, MEB’in yayımladığı sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan 18 değerden sınırlı da olsa dayanışma, sorumluluk, bilimsellik, adalet, hoşgörü, yardımlaşma değerlerinin aktarıldığı tespit edilmiştir. Buna karşın filmlerde yalan söyleme, şiddet ile sorunları çözme, iyi-kötü savaşları, kıskançlık, hırsızlık yapmak gibi olumsuz değerlere sıkça rastlandığı tespit edilmiştir. Hedef kitle olarak yedi yaş ve üzeri çocukları merkeze alan bu içerikler, filmin seyri esnasında sunulan seçenekler ile şiddet unsurlarını bir eğlence aracı olarak konumlandırıp normalleştirirken içerikte yer alan iyi-kötü, doğru-yanlış gibi bazı değerler ile etik kavramının sorgulanabilir hale getirildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Toplumsal Değerler, Yeni Medya, Netflix, İnteraktif Filmler, Çocuk Filmleri