Research Information System
14th INTERNATIONAL MARDIN ARTUKLU SCIENTIFIC RESEARCHES CONFERENCE , Mardin, Turkey, 1 - 03 June 2025, pp.591-603, (Full Text)
Montaj hatları,
günümüzün modern dünyasında ürün çeşitliliğindeki ve müşteri taleplerindeki
kitlesel artışın karşılanabilmesi için en önemli üretim araçlarından biri
haline gelmiştir. Özellikle üretim maliyetlerini azaltmak ve ürün kalitesini
artırmak için gelişen teknoloji sayesinde farklı montaj hattı tipleri ortaya
çıkmıştır. Tesis yerleşimi dikkate alınarak tasarlanan montaj hatlarının versiyonlarından
biri ise birbirine paralel olarak yerleştirilen iki veya daha fazla montaj
hattından oluşan paralel montaj hattı (PMH) sistemleri olarak belirtilmektedir.
Ardıl montaj hatları arasında ortak istasyonların kullanımına imkân sağlayan
PMH’lerde, belirli operasyonel kısıtları ele alarak montaj işlemlerinin
istasyonlara atanması paralel montaj hattı dengeleme problemi (PMHDP) olarak
tanımlanmaktadır. Literatürdeki çalışmalara bakıldığında, çoğunlukla gerçek
hayat PMH uygulamalarında var olmayacak operatör bazlı birçok varsayımın
dikkate alındığı görülmektedir. Bu varsayımlardan biri görev sürelerinin
belirli olmasıdır. Bir görevin bir işçi tarafından her zaman aynı süreyle
gerçekleştirildiğini varsaymak, yorgunluk ve odaklanma gibi insana özgü
durumların dikkate alınmaması anlamına gelmektedir. Bu nedenle işçilere ‘robot’
muamelesi yapılması yerine görev sürelerindeki değişkenlikler ele alınmalıdır.
Bu çalışma, görev sürelerindeki belirsizlikleri altında robust/sağlam paralel
montaj hattı dengeleme problemini (R-PMHDP) ele almaktadır. Amaç verilen bir
çevrim süresine göre görevler arasındaki öncelik ilişkileri ve görev
sürelerindeki belirsizlikleri dikkate alarak PMH sistemindeki toplam istasyon
sayısını minimize etmektir. Ele alınan R-PMHDP için bir matematiksel model
önerilmektedir. Önerilen matematiksel model, Türkiye’deki bir lityum pil üretim
tesisinin yeni bir ürünü üzerinde uygulanmıştır. Vaka çalışmasındaki problem,
düz montaj hattı, sağlam düz montaj hattı, PAL ve sağlam PAL olmak üzere dört
farklı düzen ayrı ayrı ele alınarak çözülmüştür. Önerilen modelin gerçek hayat
problemlerinde daha gerçekçi sonuçlar verdiği tespit edilmiştir.