ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA 21 ŞUBAT 1940 KAYSERİ-DEVELİ DEPREMİ


Creative Commons License

Salep M., Beşenk Ö.

7th INTERNATIONAL BLACK SEA MODERN SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Artvin, Türkiye, 24 - 26 Haziran 2025, ss.924-940, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Artvin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.924-940
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Deprem, yer kabuğunda âni olarak ortaya çıkan kırılmalar şeklinde tanımlanmış olmakla

birlikte meydana gelmiş olduğu bölgelerde yaşayan insanları birçok açıdan etkileyen önemli

bir olgudur. Türkiye, deprem açısından farklı derecelerde riske sahip olan bir ülkedir. Kayseri

ili ise Türkiye Deprem Haritasına göre 3. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Kandilli

Rasathanesi verilerine göre, 21 Şubat 1940 tarihinde Kayseri-Develi (Çayırözü) merkezli 5.2

şiddetindeki deprem ile ilgili sosyal, ekonomik ve idari gelişmeler arşiv belgeleri ışığında

bildiride değerlendirilmektedir. Bu deprem ve artçıları, sadece Develi ilçesini değil Kayseri’nin

Yahyalı, İncesu ve Hacılar ilçelerini de etkilemiştir. Develi-Çayırözü merkezli depremde can

kayıpları sadece Develi’de meydana gelmiştir. Belirtilmiş olan diğer ilçelerde ise ev ve diğer

yapılarda hasar oluşmuştur. Bu depremin aynı zamanda oldukça fazla hayvan kaybına neden

olduğu anlaşılmaktadır. Konu ile ilgili yapılmış olan araştırmada 21 Şubat 1940 tarihli Kayseri-

Develi (Çayırözü) merkezli depremin 27 Aralık 1939 tarihli Erzincan Depremi’nden farklı bir

deprem olduğu anlaşılmaktadır. Bildiri kapsamında Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri

Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi ve Kızılay Arşivi yanında dönemin gazeteleri ve konu ile ilgili

tetkik eserler dikkatlice incelenmiştir. Bu bildiri ile 21 Şubat 1940 tarihli Kayseri-Develi

(Çayırözü) merkezli depremin bölgeye olan sosyal, ekonomik, idari ve psikolojik etkileri tespit

edilmek istenmiş, deprem gibi olağanüstü gelişmelere yönelik alınması gereken tedbirler

üzerine bir çıkarımın oluşturulması arzulanmıştır. Nihayet, belgeler ışığında Develi ve

çevresinin deprem tarihine katkı sağlama amacıyla çalışılmış, ortaya çıkan veriler Kongre

kapsamında bildiri olarak paylaşılmıştır.