Van Gölünün Kuzey Kıyılarındaki Geleneksel Halk Takvimi


Creative Commons License

İpek Y.

III. Uluslararası Ahlat- Avrasya Kültür ve Sanat Sempozyumu, Bitlis, Türkiye, 20 - 22 Eylül 2014, ss.360-364

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bitlis
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.360-364
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bugüne kadar var olan insanlık, zamanı hesaplama ihtiyacı duymuş ve belli bir süre sonra bölme ihtiyacını karşılama ihtiyacını hissetmiştir. En basit ve genel tanımıyla "takvimler" bu sürecin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde Güneş ve Ay'ın iki temel prensibinde kullanılan diğer kelimelerin çoğunun kullandığı takvim periyodik harekete dayanmaktadır. Güneş tabanlı takvim; Dünyanın dönme eksenine göre güneş esas alınır ve 365 gün 1 yıl tam bir dönüş tamamlanır. Bu yönergeler genel olarak takvime dayalıdır, Güneş'in "Shamsi Takvimi" nden türetilen Arapça Şems kelimesi isme göre kabul edilir. Ay takvimi esas alınmıştır; ay ve 1 yıla dayalı tam devreler 354 takvim günü tamamlanmıştır. Ay ayı anlamına gelen Arapça isim ve "ay takvimi" olarak adlandırılmıştır.

  Ülkemizde bugüne kadar göz önünde bulundurulmadan önce böyle kullanılan takvim, Türkler takvimi kısaca bilgilendirilmiş gitmek için kullanmışlardı: tarih, Türkler, 12 Dünya Şube, Hicri Takvim, Celali Takvim, Jülyen takvimi ve son olarak Miladi Takvim kullanılmıştır.

 Yukarıda belirtilen takvim türleri; toplumun yaşam tarzları, sosyo-ekonomik ve kültürel koşulları, bulundukları coğrafyalar ve insanların yaşam tarzlarına göre şekillendirilerek tanımlanarak zamanla kefenlenir. Ama yine de, daha küçük toplum grupları arasında tecrübe temelinde algının resmi takvimi ve uzun yıllar boyunca bir nesilden diğerine aktarılan sözlü kültürle kabul gören sahne, doğa takvimlerinde ortaya çıkmıştır. Özellikle tarıma ve hayvancılığa dayalı bir toplumda ekonomi olunca gündelik hayatın doğal akışı içinde insanların kendilerini idame ettirmeleri daha kolay ve belirli bir zaman dilimi belirlemişlerdir. Doğanın işleyişiyle oluşturulan ve insanların farklı isimler ifade ettiklerini anladığımız takvim dediğimiz bölge halk kültürünün bu zamanı en yaygın ve en çok kabul gören maddelerindendir.

 Bazı bölgelerde Eski Takvim, bazı bölgelerde eski hesap, ayrıca bazı bölgelerde vb. Gammer. Bu takvimin isimleri ile genel bir açıklaması ve "Geleneksel Halk Takvimi" terimini açıklamaya uygun olarak görüyorum.

 Ekonomiyi temel alan tarıma ve hayvancılığa dayalı topluluklar, günlük yaşamda doğal zaman akışlarını daha kolay sürdürebilmek için toplulukları kendileri belirli dönemlere göre belirlemişlerdir. Doğanın işleyişiyle yaratılan ve halk takvimine göre farklı isimlerle de bahsettik, bu sefer halk kültürünün en yaygın ve en çok kabul gören unsurlarından birini insanların anlaması için.

 Ahlat, Adilcevaz ve Erciş yöre halkı zaman içinde doğanın doğal seyri içinde yaşayan "Geleneksel Halk Takviminde Kuzey Kıyısı Van Gölü" konusunu duyurun ne de açıklama ve sınıflandırma yapmaya çalışacaklarını ifade etti. Halk Takvimi'ni incelediğimizde elde ettiğimiz verilere ait Van Ahlat Gölü Kuzey Kıyısı, Adilcevaz ve Erciş yöresinde yer alan herhangi bir resim ve bilimsel nitelikte olmamasına rağmen; bazı çevresel bilgiler ve iletişim dönemi adı, çok uzun zaman önce ve neredeyse sadece hayvancılıkla yaşıyor, bütün dünyanın yaşadığı köy ya da kasaba halkının yaptığı zamanın üzerine çizerek ne kadar zamanının yapıldığını bizlere gösteriyor Anadolu'nun işinin bir başka ilginç yanı da hemen hemen her yanını gözlemleyebiliyoruz. Geleneksel Halk Takviminde tanımlanan tür, bu verilerle inanç ve uygulamalar büyük ölçüde benzerdir. İlham veren sonuçlar: İnanç-millet-cinsiyet için beslediğimiz bu topraklarda yüzyıllardır bir arada yaşamak, tüm kaynakları aynı kültürün ürünüdür.

 

Anahtar Kelimeler: Adilcevaz, Ahlat, Erciş, Takvim, Gelenek, Halk

Existence until today, mankind has felt the need to calculate the time and the need to meet a certain amount of time after the partitioning has felt the need to. With the most simple and general definition of "calendars" has emerged as a result of this process. Today, the calendar used by most of the other words on the two basic principles of the Sun and Moon are based on periodic motion. Solar-based calendar; According to the rotation axis of the world is based on the sun and a complete rotation 365 days 1 year is completed. These guidelines are generally based on the calendar, Shams Arabic word meaning derived from the Sun "Shamsi Calendar" are considered by name. Moon calendar is based; month and 1 year of full circuits based are 354 calendar days is completed. Arabic name meaning lunar month and have taken the word "lunar calendar" has been called. In our country, the calendar used such before considering until today, the Turks had used the calendar on briefly informed going: history, the Turks, 12 Earthly Branches, Hijri Calendar, Jalali Calendar, the Julian calendar and finally the Gregorian Calendar was used. Calendar types mentioned above; lifestyles of society, socio-economic and cultural conditions, their geography and identified by shaping it according to people's lifestyles are shrouded in time become official. But all the same, as well as the official calendar of the perception among smaller groups of society on the basis of experience and accepted for many years through oral culture passed down from one generation to another, the scene has emerged in nature calendars. Especially when the economy in a society based on agriculture and animal husbandry in the natural flow of everyday life easier for people to sustain themselves and have identified specific period of time. Generated by the operation of nature and understand that people express different name for the people of the area we call the calendar this time of folk culture is one of the most common and most accepted items. Old Calendar in some areas, in some areas the old account, also in some areas, etc. Gammer. A general description of this calendar with names and "Traditional Folk Calendar" I see the term in accordance with the description. Economy based on agriculture and livestock communities themselves according to certain periods in order to more easily maintain their natural flow of time in everyday life people have identified. Created by the operation of nature, and we also mentioned by different names according to folk calendar, this time for people to understand one of the most common and widely accepted elements of folk culture. Notify the subject of the "Lake Van of the North Shore in the Traditional Folk Calendar” under the heading Ahlat, Adilcevaz and Erciş local people living in nature's natural course in the time nor the description and classification expressed that they will try to. If consequently; any picture and despite the lack of a scientific nature contained in the North Shore of Lake Van Ahlat, Adilcevaz and Erciş region belonging to the data that we obtained when we examine the People's Calendar; some environmental information and communication era name, they present a very long time ago and lives almost exclusively with livestock farming, drawing on the entire world inhabited village or town people's time that had been done determined how much is right shows us. Another interesting aspect of the work of Anatolia can observe almost every side of this kind identified on the Traditional Folk Calendar, beliefs and practices with these data is to a large extent are similar. So that we can say the following results: living together for centuries in this land which we fed for belief- nation- gender all the resources we are products of the same culture. Key Words: Adilcevaz, Ahlat, Erciş, Calendar, Tradition, Folk