Research Information System
Balıkesir İlahiyat Dergisi, no.15, pp.279-302, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyılın başlarında İslam dünyasında “Gelenek” ciddi şekilde eleştirildi.
Geleneksel tasavvuf ve fıkıh anlayışları da bu dönemin eleştirilerinden payını aldı. Halveti Şeyhi Mustafa
Safvet Yetkin (1866-1950) ile Şâzelîyye hilâfeti de bulunan İzmirli İsmâil Hakkı (1869-1946) da Osmanlı’nın
sonu ve Cumhuriyet’in kuruluşu dönemlerinde alanlarında etkin birer isimdi. Tasavvuf kitaplarındaki
hadislerin güvenilirliği hakkında bu iki isim arasında başlayan tartışma, tasavvufun daha başka meselelerini
de kapsayacak şekilde büyümüştür. Bu makalede bu iki ismin tartışmalarındaki üslup ve argümanları ile
kullandıkları terminoloji fıkıh usulü, fıkıh usulünün haber teorisi ekseninde değerlendirilmiştir. Yaşanan
değişimin bu tartışmalara yansıyıp yansımadığı da tespit edilmeye çalışılmıştır. Böylece en çalkantılı bir
dönemde Osmanlı’nın son dönem ulema ve meşâyihi arasındaki iki ismin münazara üslubunun günümüz
akademisyenlerine de katkı sunmasını umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Usul, Hadis, Şeyh Safvet, İzmirli.