Akademik Veri Yönetim Sistemi
Fiscaoeconomia Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi 2023 (FSCONGRESS 2023), Artvin, Türkiye, 19 - 21 Ekim 2023, ss.124-125
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle beraber pek çok alanda meydana gelen değişiklikler gözetim algısında da meydana gelmiştir. Gözetim toplumunda, tek bir kişi ya da azınlığın çoğunluğu denetleyebildiği panoptikon aracılığıyla, toplumun kontrolünün sağlanması ve insanların tek tipleştirilmesi hedeflenirken, dijital araçlarla gözetim elektronikleşmiş, tek tipleştirmeden ziyade toplumda farklılıklar ortaya çıkmıştır. Dijitalleşmenin sunmuş olduğu araçlar bilhassa sosyal medya, gözetimde panoptikondan omniptikona geçişte etkili bir araç olmuştur. Sosyal medya ile beraber, gözetim algısındaki azınlığın çoğunluğu baskı ile denetleme ve gözetlemesi düşüncesi, omniptikona dönüşerek çoğunluğun azınlığı gözetlemesine hatta herkesin birbirini gönüllü olarak gözetlediği haz ve eğlence odaklı bir yapıya dönüşmesine yol açmıştır. Sosyal medya araçları ile sağlanan izleme ve izlenme eyleminin toplum tarafından benimsenmesi, gözetimin sıradanlaşmasında ve normal olarak algılanmasında etkili olmuştur. Bu bağlamda çalışmanın amacı, 2011 tarihli İngiliz yapımı “Black Mirror” adlı bilim kurgu dizisinin, dijitalleşme unsurlarını ele aldığı çeşitli bölümleri arasından 126 “Nosedive” bölümüne odaklanarak, gözetim toplumunda bir gözetleme aracı olan sosyal medyanın insan hayatı üzerindeki etkileri ve bireylerin “değer” yargılarını inceleyerek gelecekte geçen dizinin günümüzle benzerliklerini tartışmaktır.
Anahtar Kelimeler: Gözetim Toplumu, Panoptikon, Omniptikon, Sosyal Medya, Black Mirror Dizisi