Research Information System
ULUSLARARASI TİCARET VE LOJİSTİK 2024 KONGRESİ, Kayseri, Turkey, 19 - 20 December 2024, pp.43
"Marshall-Lerner" koşulu, bir ülkenin yerel para birimindeki değer kaybının dış ticaret dengesinde iyileştirici bir etkiye yol açacağını ifade eden teorik bir yaklaşımdır. Spesifik açıdan elastikiyet yaklaşımı olarak da bilinen bu yaklaşıma göre, ithalat ve ihracatın talep-fiyat esnekliklerinin mutlak değerlerinin toplamının birden büyük olması durumunda yerel para birimindeki değer kaybı ithalat hacminin azalmasına ve ihracat hacminin artmasına neden olmaktadır. 24 Ocak 1980 kararları sonrası dış ticaretteki serbestleşme süreçleri ve küreselleşme ile birlikte Türkiye ekonomisinin dünya ekonomisine entegrasyonu hızlanmış, dış ticaret hacmi yükselmeye başlamıştır. Bu bağlamda çalışmamızın amacı Türkiye’nin 2002:01-2024:09 dönemlerine ait ithalat-ihracat hacim endeksleri ve döviz kuru verileri kullanılarak Türkiye’nin dış ticaret dengesinde Marshall-Lerner hipotezinin geçerliliğini test etmektir. Örneklem seçimimizdeki tarih aralığının arka planındaki motivasyonumuzu 22 Şubat 2001 tarihinde tam dalgalı döviz kuru sistemine geçiş oluşturmaktadır. Ampirik bulgularımız; ithal malları ve ihraç mallarının talep esneklikleri toplamının 1’den küçük olduğu ve Türkiye ekonomisinde dış ticaret dengelenmesi sürecinde Marshall-Lerner hipotezinin geçerli olmadığına dair kanıtlar sunmaktadır. Türkiye’nin ödemeler bilançosu hesabında dış ticaret açıklarının finansmanının ağırlıklı olarak dış borçlanma ve kısa vadeli portföy yatırımlarından elde edilen sermaye akımı enstrümanları ile sağlandığı tespit edilmiştir. Bu açıdan cari işlemler açıklarının sürdürülebilirliğini sağlamak ve dış kırılganlıkları azaltmak için kalkınma hedefleri gözden geçirilmeli, rekabet gücü geliştirilmeli ve ekonomik açıdan dayanıklılığın artırılması amacıyla ticaret politikalarının yeniden değerlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.