Uluslararası Samsun Sempozyumu, Samsun, Turkey, 13 - 16 October 2011, vol.2, pp.319-331
We see the decisive
influence of folk beliefs on all the individual and social relationships from
the birth, even pre-natal period until the death. Folk beliefs which have been
entitled as the "superstitions" or "Superstition" by some
people are rejected because they are accepted the corrupt version of reality
and unnecessary.
However, rather than
rejecting altogether, folk beliefs and practices which do not conflict with intellectual-scientific
data and religious beliefs and practices should be classified carefully. We see easily that they adds a vibrancy and
colour of to the different phases of life; bound to past and present each
other; integrate seemingly different individuals in the community; lead to a
psychological relief though they do not produce solutions for some difficulties
and problems encountered in the life; give internal peace for us to overcome
some misfortunes encountered in the past and future.
Human beings, regardless of its society, faith and sex, spent an
intensive effort to live the best
way until the process which have started
with the birth and continued to the death that is the
inevitable end of the journey of
life. To accomplish this, some
preparations have been done before the born of baby by its parents.
This kind of preparation is not from kind of material. It starts with
the born of baby in a healthy way, keep going with its successful and faithful
man. Some beliefs and practices (related with the life without trouble and
problem, circumcision that is accepted as the first step of male, military
service which is seen as the first step of maturity, a peaceful, fertile and
good marriage with a woman who is recognized as partner that is accepted as the
decisive factor of the role of individual in the community, the continuation of
generation, forgiveness of the death man by Allah, commemoration him with
goodness, share the pain of his/her relatives) has been carried out in the
process of life.
In the title of " The beliefs and practices of the
Alawis who have lived in Samsun and its environment, I will try to transfer
what kind of applications which is performed and their reasons by detecting the
reality which is accepted and lived regardless of their true of false with the
birth-marriage, and death samples that we call them as the transition phases of
life.
10-Keywords: Samsun,
Alawi, Birth, Wedding, Death, Folk Belief
Doğum hatta
doğum öncesi dönemle başlayıp ölüme kadar devam eden tüm bireysel ve toplumsal
münasebetlerde halk inanışlarının belirleyici etkisini görmekteyiz. Bazı
çevreler tarafından “Batıl İnanç” veya “Hurafe” adlarıyla da nitelendirilen
halk inanışları, gereksiz ve gerçeğin yozlaşmış hali olarak kabul edildiğinden
dolayı reddedilmektedir. Oysaki tümden reddetmek yerine, özenli bir tasnif
yapılarak akli- ilmi ve dini verilere aykırılık taşımadığı tespit edilen halk
inanış ve uygulamalarının; hayatın farklı safhalarına bir canlılık ve renk
kattığını; geçmişle bugünü birbirine bağladığını; farklı gibi gözüken toplum ve
bireyleri kaynaştırdığını; karşılaşılan bazı sıkıntı ve sorunlara çözüm
üretmese de psikolojik bir rahatlamaya sebep olduğunu; sadece yaşanan anın
değil gelecekte de yaşanabilecek olası aksiliklerinin ortaya çıkmadan bertaraf
edilmesine vesile olacağı düşüncesinin sağladığı huzuru rahatlıkla görmekteyiz.
Hangi topluma, inanca ve cinsiyete tabii olursa
olsun insanoğlu, doğumla başlayan hayat yolculuğunun kaçınılmaz sonu olan ölüm
anına kadarki süreci en iyi şekilde yaşamayı istemiş ve bu uğurda yoğun bir
çaba harcamıştır. Bunu gerçekleştirebilmek için daha kişi doğmadan ebeveynleri
tarafından hazırlıklara başlanmaktadır. Bu hazırlıklar sadece maddi türden
olmayıp çocuğun sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi ve hayatını sürdürmesi,
başarılı, inançlı bir insan olması, bela ve sıkıntılardan uzak bir ömür
geçirmesi için ve erkekliğe ilk adım olan sünnet’in hayırlı bir başlangıç ve
delikanlılığa ilk adım olarak nitelendirilen askerliğin sorunsuz şekilde
tamamlanması için; ergenlik sonrası çocukluktan çıkıp gençliğe adım atan
bireyin toplumdaki rolünü belirlemek, neslini devam ettirmek ve kendisine hayat
arkadaşı olarak seçtiği insanla yollarını birleştirmek için bir başlangıç olan
evliliğin huzuru, bereketi ve hayırlara vesile olması için; dünya hayatının
bitip sonsuz hayatın başladığı ölüm anından itibaren vefat eden kişinin
günahlarının affı, geride kalanlar tarafından hayırla anılması ve yakınlarının acısının
paylaşılması için birtakım inanış ve uygulamalar gerçekleştirilmektedir.
“Samsun ve Çevresindeki Alevilerin Hayatın
Safhalarıyla İlgili İnanış ve Uygulamaları” başlığı altında bu inanışların
doğru ya da yanlışlığını tartışmaksızın, kabullenilen ve yaşanan realiteyi
tespit ederek hangi amaçla ne tür uygulamaların gerçekleştirildiğini hayatın
geçiş safhaları olarak adlandırdığımız doğum, düğün ve ölüm örnekleriyle
aktarmaya çalışacağım.
8-Anahtar
Sözcükler: Samsun, Alevi, Doğum, Düğün, Ölüm, Halk İnanışı