Latin Amerika Ülkeleri Endeksi'nde Fraktal Piyasa Hipotezinin Analizi

Soykan M. E.

Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.12, sa.34, ss.17-30, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 34
  • Basım Tarihi: 2025
  • Dergi Adı: Akademi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.17-30
  • Kayseri Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Etkin Piyasa Hipotezi, politika oluşturucular, portföy

yöneticileri, kurumsal ve bireysel yatırımcılar

bakımından büyük önem taşımaktadır. Etkin Piyasa

Hipotezi’nde, piyasada bulunan bütün bilginin hisse

senedi fiyatına yansıdığını ve anormal getiri elde

edilemeyeceği savunulmaktadır. Fraktal Piyasa

Hipotezi ise bunun tam tersine incelenen endekste uzun

hafızanın varlığını savunmakta, geçmiş fiyatlar analiz

edilerek ilerideki fiyatların veya getirilerin tahmin

edilebileceğini öne sürmekte yani bir bakıma teknik

analiz vs. yapmanın avantaj sağlayacağını ifade

etmektedir. Bu çalışmanın amacı MSCI Latin Amerika

gelişmekte olan ülkelerinin oluşturduğu endekste

Fraktal Piyasa Hipotezi’nin geçerli olup olmadığını

uzun hafıza varlığı bağlamında analiz etmektir. Bu

endeksin kapsadığı ülkeler Brezilya, Şili, Kolombiya,

Meksika ve Peru’dur. Çalışmada 05/11/1997 ile

16/11/2023 tarihleri arasında günlük kapanış

fiyatlarından faydalanılmaktadır. Veriler Refinitiv-

Eikon veri tabanından sağlanmıştır. İlgili veri için en

uygun model GED dağılımlı ARMA(4,6)-

FIEGARCH(1,d,1) modelidir. Modelde d katsayısı

0.5’den büyük ve anlamlı olduğundan seride uzun

hafıza yoktur. Yani uygulanan yöntemlere göre Fraktal

Piyasa Hipotezi bu endeks için geçerli değildir. d

katsayısı 0.5’den büyük olduğu için sürecin her ne

kadar ortalamaya dönme eğilimi sergilense bile

kovaryans açısından durağanlığı sağlanamayacak ve

sonsuz varyanslı olacaktır. Bu yüzden sürecin

ortalamaya dönüşü çok uzun bir zaman geçmesini

gerektirecektir. Kaldıracı gösteren katsayı negatif ve

anlamlı çıktığından seride kaldıraç etkisi bulunduğu

olumsuz haberlerin olumlu haberlere kıyasla

volatiliteyi daha fazla artırdığı ifade edilebilir.

The Efficient Market Hypothesis is of great

importance for policy makers, portfolio managers,

institutional and individual investors. In the Efficient

Market Hypothesis, it is argued that all information

available in the market is reflected in the stock price

and abnormal returns cannot be obtained. On the

contrary, the Fractal Market Hypothesis defends the

existence of long memory in the index examined and

suggests that future prices or returns can be predicted

by analyzing past prices, in a sense, technical analysis

etc. and that doing so will be advantageous . The

target of this research is to analyze if the Fractal

Market Hypothesis is valid in the MSCI Emerging

Markets Latin America Index-USD in the context of

long memory availability. The countries by this index

are Brazil, Chile, Colombia, Mexico and Peru. Daily

closing prices between 05/11/1997 and 16/11/2023

are used in the study. The data is obtained from

Refinitiv-Eikon database. The most suitable model

for the relevant data is the ARMA(4,6)-

FIEGARCH(1,d,1) model with GED distribution.

Since the d coefficient in the model is greater than 0.5

and significant, long memory does not exist in the

series. In other words according to the applied

methods, the Fractal Market Hypothesis is not valid

for this index. Since the d coefficient is greater than

0.5, even if the process tends to return to the mean,

stationarity in terms of covariance will not be ensured

and it will have infinite variance. Therefore, it will

take a very long time for the process to return to the

mean. Since the coefficient showing leverage is

negative and significant, it can be mentioned that

there is leverage effect in the series and negative news

increase volatility more than positive news.