Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zübeyir Özçelik
Danışman: Ebru Aykan
Özet:
Bu araştırmanın temel amacı; örgüt çalışanlarının mesai içi ve dışı boş zaman
davranışlarının, çalışanların performanslarına ve ruhsal sağlıklarına etkilerinin
belirlenmesidir. Gerçekleştirilen bu çalışma, ilk iki bölümü teori ve son iki bölümü
uygulama olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; boş zaman
kavramının bilimsel araştırma alanının tarihsel süreç içerisindeki gelişimi farklı
yaklaşımlarla ele alınmıştır. İkinci bölümde; ruhsal sağlık ve alt boyutlarını içeren
anksiyete, depresyon, duygusal kontrol ve pozitif duygular kavramları açıklanmış, iş
performansı ve alt boyutları olan görev performansı ve bağlamsal performans üzerinde
durulmuştur. Bu bölümde ayrıca iş performansı, ruhsal sağlık ve boş zaman davranışları
arasındaki ilişkiler ikili olarak incelenmiştir. Üçüncü bölümde; beyaz yakalı çalışanların
boş zaman davranışları dikkate alınarak mesai içi boş zaman davranış ölçeği ve mesai
dışı boş zaman davranış ölçeği olmak üzere, Türk çalışma kültürünü yansıtan özgün iki
ölçek geliştirilmiştir. Dördüncü bölümde; çalışanların mesai içinde ve dışındaki boş
zaman davranışlarının, iş performansı ile alt boyutları olan görev performansı ve
bağlamsal performans ile ruhsal sağlık ile alt boyutları olan; anksiyete, depresyon,
pozitif duygular, duygusal kontrol üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla, Ankara’da
özel sektörde çalışan beyaz yakalılar ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Yapılan
analizler sonucunda mesai içi ve dışı boş zaman davranışlarının iş performansı ve ruhsal
sağlığı olumlu yönde etkilediği, değişkenler arasında pozitif ve anlamlı ilişkiler olduğu
tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca işletme yöneticilerine ve bu konularda araştırma
yapmak isteyen araştırmacılara mesai içi ve dışında gerçekleşen boş zaman
davranışlarının nasıl ele alınabileceğine dair önerilerde bulunulmuştur.