Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kayseri Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OLCAY ADIYAMAN
Danışman: Ali Durmuş
Özet:
Küresel çapta kentleşmenin artmasıyla birlikte hayatımızı olumsuz etkileyen en önemli unsurlardan birisi de trafiktir. Artan insan ve araç sayısına bağlı olarak gerçekleşen trafik insan hayatını ciddi şekilde olumsuz yönde etkilemektedir. Yakıt maliyetleri, zaman, stres, karbon emisyonunun artması gibi nedenler hem ekonomik hem de iklim değişikliği anlamında ciddi etkileri bulunmaktadır. Günümüzün bu probleminin çözümü hususunda birçok çalışma yapılmaktadır. Yolların genişletilmesi, kavşaklardaki fiziki değişiklikler ve kavşak sinyalizasyonunda yapılacak olan çalışmalarla sürekli trafikteki bekleme sürelerinin azaltılması amaçlanmaktadır. Kavşak sinyalizasyon sisteminin performansını gösteren güvenlik sonrasındaki ilk unsur gecikme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada meta-sezgisel optimizasyon yöntemleri kullanılarak kavşaklardaki bekleme süresinin azaltılmasına yönelik bir çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmada Amerikan modeli kullanılarak gecikme süresi optimizasyonu MATLAB yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. Bu yazılıma işlenecek olan kavşak sayım verileri ile farklı meta-sezgisel algoritmalarla gecikme süresini en aza indirgenecek şekilde yeşil süreleri elde edilmesi amaçlanmıştır. Optimizasyon metodu olarak; Genetik Algoritma (Genetic Algorithm - GA), Cıvık Mantar Algoritması (Slime Mould Algorithm -SMA), Parçacık Sürü Optimizasyonu (Particle Swarm Optimization - PSO), Salp-Sürü Algoritması (Sap-Swarm Algorithm - SSA), Gri Kurt Algoritması (Grey Wolf Algorithm - GWO), Ağaç-Tohum Algoritması (Tree Seed Algorithm - TSA), Harris Hawks Algoritması (Harris Hawks Optimization - HHO) ve Bal Porsuğu Algoritması (Honey Badger Algorithm - HBA) algoritmaları kullanılmıştır. Farklı meta-sezgisel metotlarla elde edilen yeşil süreler karşılaştırılmış ve ayrıca kavşakta tramvay öncelik sistemi incelenerek kavşağa etkileri analiz edilmiştir